Những khoảnh khắc đáng nhớ trong 60 năm tranh luận bầu cử tổng thống Mỹ

Năm 1960

Cuộc tranh luận trên truyền hình diễn ra giữa ứng viên đảng Dân chủ John F. Kennedy và ứng viên đảng Cộng hòa Richard Nixon – vừa xuất viện, râu cạo ngắn và không trang điểm. 70 triệu người xem khi đó tập trung vào thứ họ nhìn thấy hơn là điều họ nghe. Ông Kennedy là người thắng cử.

Năm 1976

Trong cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình lần đầu tiên sau 16 năm, ứng viên Dân chủ Jimmy Carter đối mặt tổng thống đương nhiệm đảng Cộng hòa khi đó là Gerald Ford – kế nhiệm không qua bầu cử sau khi người tiền nhiệm Richard Nixon từ chức vì bê bối Watergate.

Một trong những bình luận được coi là sai lầm của Ford là “Liên Xô không có sự chi phối ở Đông Âu và sẽ không bao giờ có dưới thời chính quyền Ford”. Carter thắng cử sau đó.

Năm 1980

Carter xuất hiện trong phiên tranh luận thứ hai với đối thủ đảng Cộng hòa Ronald Reagan sau khi tẩy chay phiên đầu tiên vì có bao gồm ứng viên tổng thống thứ ba là John Anderson. Tổng thống đương nhiệm cáo buộc Reagan có ý định cắt giảm quỹ chăm sóc y tế cho người cao tuổi.

“Ông lại như vậy rồi”, Reagan vừa nói vừa cười, khiến khán giả cũng cười theo. Reagan từng cho rằng Carter đã xuyên tạc lập trường của ông trong nhiều vấn đề.

Reagan chiến thắng cuộc đua Nhà Trắng.

Năm 1984

Reagan, khi đó 73 tuổi, thành công trong giải quyết vấn đề tuổi tác khi tranh luận với ứng viên Dân chủ Walter Mondale, 56 tuổi.

“Tôi muốn ông biết rằng tôi không coi tuổi tác là vấn đề trong chiến dịch lần này. Tôi sẽ không lợi dụng sự non trẻ và thiếu kinh nghiệm của đối thủ vì các mục đích chính trị”, Reagan nói. Ông tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai.

Năm 1988

Cuộc tranh luận với ứng viên đảng Cộng hòa - phó tổng thống George H.W. Bush - bắt đầu bằng việc đối thủ đảng Dân chủ Michael Dukakis được hỏi ông có ủng hộ án tử hình cho kẻ đã cưỡng hiếp và sát hại vợ của ông hay không.

Câu hỏi này mang lại cơ hội cho Dukakis – được giới phê bình mệnh danh là “người băng giá” – để bộc lộ mặt cảm xúc của ông. Tuy nhiên, câu trả lời của ông lại phản tác dụng. Bush là người chiến thắng.

Năm 1992

Ba ứng viên Bush, Bill Clinton của đảng Dân chủ và ứng viên độc lập Ross Perot cùng tham gia tranh luận. Clinton sau đó trở thành ông chủ Nhà Trắng.

Năm 1996

Trong cuộc trnah luận với Clinton, ứng viên Cộng hòa Bob Dole được một sinh viên hỏi liệu ở tuổi 73, ông có quá lớn tuổi để hiểu những nhu cầu của giới trẻ. Dole trả lời rằng kinh nghiệm và sự hiểu biết ở tuổi 73 đồng nghĩa ông có lợi thế về sự sáng suốt.

“Tôi chỉ có thể nói tôi không nghĩ thượng nghị sĩ Dole quá lớn tuổi để làm tổng thống. Tôi hoài nghi về tư tưởng già cỗi của ông ấy hơn”, Clinton đáp lại. Clinton tái đắc cử sau đó.

Năm 2000

Trong cuộc tranh luận đầu tiên với đại diện đảng Cộng hòa George W. Bush, ứng viên đảng Dân chủ - phó tổng thống Al Gore – phải đón nhận những đánh giá tiêu cực vì thở dài quá lớn khi đối thủ nói.

“Chúng ta đều phạm sai lầm. Tôi từng đọc chệch một hoặc hai từ”, Bush nói trong phiên tranh luận thứ hai, cố tình phát âm sai từ “syllabe” (đọc chệch). Bush thắng cử.

Năm 2004

Cuộc tranh luận cuối cùng giữa Bush và ứng viên đảng Dân chủ John Kerry mang lại hai phong cách trái ngược. Bush bám lấy các tranh luận đơn giản trong khi Kerry đưa ra hàng loạt dẫn chứng để củng cố quan điểm. Bush tái đắc cử.

Năm 2008

Sarah Palin, liên danh tranh cử của ứng viên Cộng hòa John McCain, và Joe Biden, liên danh tranh cử của ứng viên Dân chủ Barack Obama, trao đổi về kinh tế Mỹ và Iraq một cách sôi nổi nhưng lịch sự trong phiên tranh luận của ứng viên phó tổng thống.

Biden và Palin đều tuyên bố khiến chính sách kinh tế Mỹ thân thiện hơn cho tầng lớp lao động trung lưu. Tuy nhiên, Biden nói McCain từng mô tả các yếu tố cơ bản của nền kinh tế là mạnh mẽ trong khi khủng hoảng tài chính nổ ra. Cặp Obama – Biden thắng cử.

Năm 2012

Obama thất thế trong cuộc tranh luận đầu tiên với đối thủ Cộng hòa Mittt Romney, gây bất ngờ và khiến người ủng hộ ông lo lắng.

Trong phiên tranh luận thứ hai, khi trả lời về một câu hỏi liên quan bình đẳng giới, Romney nói ông có “một nhóm toàn nữ giới” làm ứng viên cho các vị trí nội các. Cụm từ này sau đó trở thành tiêu điểm để chế giễu trên mạng xã hội. Obama đắc cử nhiệm kỳ thứ hai.

Năm 2016

Cuộc tranh luận đầu tiên giữa ứng viên Cộng hòa Donald Trump và đối thủ Dân chủ Hillary Clinton thu hút 84 triệu lượt xem trên truyền hình, con số kỷ lục cho một cuộc tranh luận giữa thời đại của trực tuyến số.

Hàng loạt đòn công kích cá nhân được tung ra ở phiên thứ hai với Clinton đề cập những bình luận khiếm nhã của Trump về phụ nữ trong một video quay năm 2005 vừa được công bố lúc đó. Trump đáp trả bằng cách cáo buộc Bill Clinton, chồng của đối thủ, còn làm những điều tồi tệ hơn với phụ nữ.

Trong cuốn sách xuất bản năm 2017, Clinton viết rằng cuộc tranh luận thứ hai với ông Trump khiến bà nổi da gà vì đối thủ bám theo sau bà quanh sân khấu. Bà tự hỏi có nên nói với ông rằng “xin hãy lùi lại, ông làm tôi sợ”.

Thay vào đó, Clinton nói “tôi giữ bình tĩnh, nhờ kinh nghiệm đối phó với những người đàn ông từng tìm cách làm bà phân tâm trước đó”.

Trong phiên tranh luận thứ ba, Trump gọi Clinton là “một phụ nữ xấu tính” và từ chối trả lời ông có chấp nhận kết quả bầu cử sau đó hay không. Ông Trump chiến thắng và nhậm chức tổng thống tháng 1/2017.